PRINCIPIO - Kanton - EMG - 2015 - Katalog z wystawy
Wstęp do katalogu: Grzegorz Jankowicz "Uleczyć ślepotę".
W jednej z włoskich baśni zebranych i wydanych przez Itala Calvino występuje zła
mamka, która z zazdrości każe zabić trzy piękne księżniczki poślubione przez jej
ukochanych królewiczów. Jednak zabójca nie uśmierca księżniczek. Oślepia je tylko i
porzuca w lesie. Po wielu latach prawda wychodzi na jaw. Księżniczki wracają na
zamek i opowiadają historię swej leśnej udręki. Podczas ich opowieści mamka drży
ze strachu. Drży tak bardzo, że aby ją rozgrzać, królewicze zakładają jej koszulę ze
smoły i pieką. Oto przerażający finał baśni!
Jaki jest związek między tą historią a linorytami PIOtra Kalińskiego?
Metaforyczny. Mamka jest figurą siły, która uniemożliwia nam dostęp do świata, która
skazuje nas na powierzchowny kontakt z rzeczywistością, która nas oślepia. Żadna
relacja (między nami i innymi ludźmi, między nami a miejscem, które zamieszkujemy,
między jednostkami i wspólnotami, między kochankami etc.) nie może się rozwinąć,
gdy mamka jest w pobliżu. Od samego początku swej artystycznej drogi Kaliński
próbuje przywrócić nam utraconą niegdyś umiejętność patrzenia na świat, uleczyć
nas ze ślepoty, przywrócić nam możliwość nawiązania kontaktu z przedmiotami,
miejscami oraz innymi istnieniami (nie tylko ludźmi). Nie czyni tego za pomocą
realistycznych obrazów, lecz za pomocą dwuwymiarowych, najprostszych,
elementarnych form naszego życia odbitych w linorycie.
Ten gest puryfikacji jest pierwszym - niezbędnym - etapem pracy. Według
Kalińskiego jakakolwiek zmiana w otaczającej nas rzeczywistości jest możliwa tylko
wtedy, gdy zostaną ze sobą połączone dwa oczyszczone elementy, dwie formy,
których wcześniej nie widzieliśmy, których nigdy byśmy nie zobaczyli, gdyby ktoś nie
odegnał złej mamki i nie uleczył naszej ślepoty.
Zatem patrzcie.
Grzegorz Jankowicz
